حالیت ضیا خواندن و نوشتن را در یک مکتب اصول جدیدی آموخت و در مدرسه رشدیه (دبیرستان) نظامی فاتح استانبول ادامه تحصیل داد. وی پس از مهاجرت خانواده‌اش به ازمیر در رشدیه آن شهر با زبان فرانسوی آشنا شد. پس از آن تحصیل او در مدرسه راهبان کاتولیک ارمنی ازمیر ادامه یافت و او در آن‌جا به تکمیل آموختن زبان فرانسوی و آشنایی با زبان‌های ایتالیایی و آلمانی همت گماشت. آشنایی او با جنبه‌های زندگی غربی از طریق این زبان‌ها، در آثار او بازتاب یافته‌است.

آثار

رمان‌ها

• ناامیده (Nümide) (۱۸۸۹)
• دفتر یک مرده (Bir Ölünün Defteri) (۱۸۸۹)
• فردی و شرکایش (Ferdi ve Şürekâsı) (۱۸۹۴)
• آبی و سیاه (Mavi ve Siyah) (۱۸۹۷)
• عشق ممنوع (Aşk-ı Memnu) (۱۹۰۰)
• زندگی‌های گسیخته (Kırık Hayatlar) (۱۹۲۳)

داستان‌های کوتاه

• آخرین برگهای یک یادداشتBir Muhtıranın Son Yaprakları (۱۸۸۸)
• تاریخ معاشقه یک ازدواج (Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası) (۱۸۸۸)
• هیهات (Heyhat) (۱۸۹۴)
• دسته پژمرده (Solgun Demet) (۱۹۰۱)
• یافته در سبدSepette Bulunmuş (۱۹۲۰)
• یک حکایت عشقBir Hikâye-i Sevda (۱۹۲۲)
• تلخ تر از همهHepsinden Acı (۱۹۳۴)
• در انتظار او (Onu Beklerken) (۱۹۳۵)
• درباره عشقAşka Dair (۱۹۳۶)
• دوست پیرİhtiyar Dost (۱۹۳۹)
• در چنگال زن (Kadın Pençesinde) (۱۹۳۹)
• داستان های ازمیرİzmir Hikâyeleri (۱۹۵۰) (posthumous)

نمایش‌نامه‌ها

• کابوس (Kabus) (۱۹۱۸)
• Anı: Kırk Yıl (۱۹۳۶)
• دربار و فراسوی آن (Saray ve Ötesi) (۱۹۴۲)
• یک داستان تلخ (Bir Acı Hikâye) (۱۹۴۲)

چامه‌ها

• شعرهای منصور Mensur Şiirler (۱۸۸۹)

نوشتارها

• Sanata Dair (۱۹۳۸-۱۹۵۵) (سه جلد)

منابع

• دانشنامهٔ جهان اسلام، ح-خ. (۱۴). زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران: ۱۳۸۹. سرواژهٔ خالد ضیاء، ص۷۱۰.
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Halid_Ziya_U%C5%9Fakl%C4%B1gil