حسین‏قلی‏خان سردار (در گذشت ۱۳۲۶ شمسی) ملقب به اسعد الدوله فرزند ذوالفقار خان اسعدالدوله، از مالکان و فئودال‌های بزرگ زنجان.

زندگی

 

ایستاده از راست: شیخ ابراهیم زنجانی، سید محمد موسوی زنجانی، مهدی خان کاشی وزیر همایون، میرزا جواد طارمی و حسین‏قلی‏خان اسعدالدوله ذوالفقاری به همراه معلمین نخستین مدرسه جدید زنجان.

حسین‏قلی‏خان، فرزند دوم ذوالفقار خان اسعدالدوله و نوهٔ حسین‌قلی‌خان افشار بود. او ابتدا لقب منیع‏الدوله داشت و پس از مرگ پدر به اسعدالدوله ملقب شد. گاهی حکومت مستقل زنجان به وی سپرده می‏شد و گاهی جهانشاه ‏خان امیر افشار او را از طرف خود نایب‌الحکومه می‏نمود. پس از استقرار حکومت رضاشاه، از قدرت او کاسته شد.

حسین‏قلی‏خان در سال ۱۳۰۵ هـ.ش. در طی جراحی روده از دو چشم نابینا شد. او بیست سال آخر عمر را نابینا زیست و در سال ۱۳۲۶ هـ.ش. درگذشت. اسعدالدوله املاک بسیاری را از اجداد خود به ارث برد و در طول زندگانی خود مهم‏ترین مالک زنجان بود. پل سردار از بناهای اوست.

فرزندان

• از قمر‏تاج‏خانم احتجاب‏السلطنه، دختر رضاقلی‏خان فخیم‏الدوله و جمیله‏خانم سازندهٔ مسجد خانم زنجان، دختر حسین‌قلی‌خان افشار:

1. احمد خان منیع الدوله
2. حمید ذوالفقاری
3. بیوک ذوالفقاری
4. اکرم ذوالفقاری (با ازدواج کرد)
5. اشرف ذوالفقاری (با ازدواج کرد)

• از منور‏الدوله دختر وزیرافخم:

1. محمود ذوالفقاری، نمایندهٔ زنجان در دوره‏های 18، 19 و 20 مجلس شورای ملی
2. مصطفی ذوالفقاری، نمایندهٔ زنجان در دورهٔ 18 و نمایندهٔ بیجار در دورهٔ 20 مجلس شورای ملی
3. ، نمایندهٔ زنجان در دوره‏های 15، 16 و 17 مجلس شورای ملی، معاون حسین علاء و منوچهر اقبال، شهردار تهران 1338-1339 و وزیر مشاور در کابینهٔ علی امینی. همسر او شکوه عدل دختر منصور السلطنه بود.
4. امیرحسن ذوالفقاری
5. فخرایران ذوالفقاری

• از بدرالدوله دختر وزیرافخم:

1. رضا ذوالفقاری، نمایندهٔ شهرستان خدابنده در دورهٔ 23 و نمایندهٔ طارم در دورهٔ 24 مجلس شورای ملی
2. هدایت‏الله ذوالفقاری، آجودان مخصوص فرح دیبا، رئیس تشریفات دربار پهلوی و معاون کل تشریفات سلطنتی
3. مرتضی ذوالفقاری
4. امیر‏حسین ذوالفقاری
5. پروانه ذوالفقاری (با پسر وثوق الدوله ازدواج کرد)

• از سکینه‏خانم:

1. بتول ذوالفقاری (با محمدحسن امیرافشار ازدواج کرد)
2. نصرت ذوالفقاری

منابع

• عاقلی، باقر. خاندان های حکومت گر در ايران (جلد دوم). تهران: نشر نامک، 1386. ISBN 964-6895-42-5.